Mentaal en emotioneel fit in onzekere tijden (1)
Het RIVM vertelt dagelijks hoe we onszelf en anderen zo goed mogelijk fysiek kunnen beschermen. Deze blog gaat over een ander essentieel aspect van onze gezondheid: hoe houden we ons in deze onzekere tijden mentaal en emotioneel fit? Wie aanpassend vermogen en veerkracht ontwikkelt, komt relatief goed door een crisis. Hoe doe je dat, nu de realiteit zo totaal anders is dan we gewend zijn?
In deze blog een aantal principes en oefeningen waarmee je een ander wijd verbreid virus te lijf kunt gaan: het gedachtenvirus. En een aantal praktische tips om fit te blijven.
Het gedachtenvirus
Gedachten zijn het virus dat emoties aansteekt waardoor je mentale fitheid wordt ondermijnd. In deze onzekere tijden waarin we al heel veel ‘moeten’, ga ik je niet vertellen dat je ook nog iets ‘moet’ met je gedachten. Dat werkt niet. Over je gedachten heb je net zo weinig controle als over een virus. Ze komen, blijven een tijd(je) hangen, dan verdwijnen ze om later gewoon weer op te duiken. De komende tijd zal ik hierover blogs met tips schrijven. Maar nu eerst twee belangrijke principes.
Principe 1: de drie zaken
Er zijn op de wereld slechts drie verschillende zaken: de zaak van het grotere geheel (zo je wilt God, het leven, de natuur, het Corona-virus, de samenleving, het RIVM, het kabinet etc.), de zaak van de ander (de zondagse strandwandelaar, je partner, je collega etc.) en jouw zaak. Zodra je met je gedachten in een zaak zit die niet van jou is, voel je je vervelend. Bijvoorbeeld machteloos, verdrietig, geïrriteerd, boos, bang enzovoort.
Oefening
Als je je vervelend voelt:
- stel je aan jezelf de vraag: “In wiens zaak zit ik nu?” De kans is groot dat je met je gedachten in de zaak van het grotere geheel zit of in de zaak van een ander.
- breng jezelf vervolgens terug naar jouw zaak: wat is op dit moment jouw zaak? Wat ligt binnen jouw cirkel van invloed? Wat heb je hierin te doen of juist te laten?
Principe 2: de drie tijden
Er zijn op de wereld slechts drie verschillende tijden: het verleden, het heden en de toekomst. Zodra je met je gedachten in het verleden of in de toekomst zit, voel je je vervelend. Dan ontstaan er verhalen of is er gepieker. “Op maandagavond ging ik altijd lekker sporten, wat jammer dat dit nu niet kan”, “In april gaat onze reis niet door terwijl ik zo aan vakantie toe was” of “Voor de zomer moet dit afgelopen zijn anders ….”, “Hoe moet het met ….?” enzovoort. Zodra je met je gedachten in het verleden of de toekomst zit, voel je je vervelend. Bijvoorbeeld teleurgesteld, gefrustreerd, bang, gestresseerd enzovoort.
Oefening
Als je je vervelend voelt:
- stel je aan jezelf de vraag: “In welke tijd zit ik nu?” De kans is groot dat je met je gedachten in het verleden of in de toekomst zit.
- breng jezelf vervolgens terug naar het huidige moment. Ben je op dit moment OK? Als je alleen naar het huidige moment kijkt, is dat vermoedelijk vriendelijker dan je gedachten.
Praktische tips
Tot slot enkele praktische tips om mentale fitheid te ontwikkelen.
- Breng (vaste) structuur aan in je dag.
- Breng je nieuwsconsumptie terug tot 2 vaste momenten per dag (of nog minder).
- Zorg voor fysieke beweging.
- Maak elke dag verbinding met anderen op een toegestane manier.
- Wees behulpzaam voor anderen op een manier die bij jou past.
- Als je eraan moet wennen om met elkaar lang onder 1 dak binnen te blijven, organiseer dan elke dag ruimte (fysieke plek, tijd) voor jezelf. Geef ruimte aan de ander(en) om dat ook te doen.
- Wees je bewust van je reflex onder stress: vechten/verdedigen, vluchten/vermijden, verstijven/verkrampen of (overmatig) verstandelijk redeneren. Deze reflex zegt niets over de huidige situatie, maar alles over jou.
Mentaal en emotioneel fit in onzekere tijden (2) 30 maart 2020
Mentaal en emotioneel fit in onzekere tijden (3) 1 april 2020
Mentaal en emotioneel fit in onzekere tijden (4) 9 april 2020
Mentaal en emotioneel fit in onzekere tijden (5) 22 april 2020
Veiligheid en effectiviteit van coaching via Zoom
Goed stuk Margreet, helder!
Ik herken the Work en ‘Leven in het Nu’ erin. Ooit dagelijkse kost voor mij en heerlijk om ernaar te kunnen leven. Zoals het met veel goede gewoontes gaat: het klad kwam erin. Gisteren het werkkladblok van Byron Katie maar eens opgezocht. Nu jouw mooie reminder…dankjewel!!
Dank je, Monique. Dagelijkse oefening, telkens opnieuw, ook voor mij.
Mooi stuk weer, kijk uit naar het vervolg.
Dank je wel!
Heerlijk, lekker duidelijk en eigenlijk ook zo logisch… Vergeten we nogal eens…
Dank je wel voor je reactie, Mieke, en soms niet eenvoudig om te leven. 🙂
Dank je wel. Zo logisch, maar je moet er maar net aan denken.
Ja, het klinkt logisch. En het daadwerkelijk leven in onzekere of spannende tijden, dat is levenskunst. Gelukkig kunnen we het nu volop oefenen. Dank voor je reactie en alle goeds, Elmy!
Even weer terug in de tijd, dit is wat jij mij een paar jaar geleden hebt bijgebracht. Fijn om te merken dat ik je tips nog steeds toepas.
Goed om weer te lezen en om weer bewust bij stil te staan.
Dag Conny, dank voor je reactie. We kunnen in deze omstandigheden volop oefenen. 🙂
Ook in jullie sector onzekere en lastige tijden. Alle goeds voor jou en je collega’s.
Dankjewel voor je tips. Wat mij ook helpt is proberen te accepteren dat het nu een moeilijke tijd is. En dat je me welke tip dan ook dat niet kunt oplossen, maar wel kunt verlichten.
Dag Carel,
Dank je wel voor je reactie. Inderdaad, tips lossen niets op en bieden enige verlichting. Op dit moment valt er trouwens helemaal niets op te lossen. Je kunt alleen kijken hoe je je wilt en kunt verhouden tot deze onwerkelijke werkelijkheid. En hoe je je misschien verzet tegen deze werkelijkheid door (stressvolle) gedachten en vervelende gevoelens. Proberen te accepteren is een mooi streven en niet eenvoudig. Soms is accepteren zelfs zo ver weg dat er eerst verlichtende tips nodig zijn om weer enige ruimte te creëren. Ruimte die je nodig hebt voordat je kunt gaan kijken naar je verzet tegen de werkelijkheid. Ik kom daar deze week in een volgende aflevering op terug met praktische oefeningen. Want accepteren is een werkwoord, met de nadruk op ‘werk’. Alle goeds en blijf gezond! Hartelijke groet, Margreet
Ha Margreet,
Ik heb even doorgeklikt op je online coaching aanbod: mooi hoe je je ervaringen van de afgelopen jaren nu in kunt zetten! En hoe actief je je nu weer inzet daarmee. Bijzonder hoe de dingen gaan.
Een heel praktisch vraagje nav iets dat je in je eerste regels schrijft: ik begreep dat ook de betaalde Zoom versie gepaard gaat met gegevensopslag door deze firma. Of heb jij andere informatie?
Dag Nelleke, Dank je wel voor je reactie. Eerst jouw vraag over Zoom. Ik heb het even nagevraagd. Het schijnt dat Zoom onlangs kritiek heeft gehad vanwege gegevensopslag. Dat is, denk ik, vergelijkbaar met soortgelijke kritiek op Facebook. Ik heb me laten vertellen dat Zoom inmiddels excuses zou hebben aangeboden. Of ze het nu wel of niet doen, ik weet het niet. Ik moet in dit soort dingen op informatie van anderen afgaan. Ik heb begrepen dat Zoom wel AVG-proof is en ik sla mijn gesprekken nooit (automatisch) op in Zoom (dat moet je dus uitzetten in de instellingen), maar – als dat een afspraak is met toestemming van de client – uitsluitend op mijn eigen computer. En dan moet je wel een privacybeleid hebben, hoe je dat doet, waarom en wanneer je het verwijdert.
En dan jouw opmerking hoe bijzonder het is hoe de dingen gaan. Dat doet me denken aan een bekende uitspraak van Steve Jobs: “You can’t connect the dots looking forward; you can only connect them looking backwards. So you have to trust that the dots will somehow connect in your future. You have to trust in something – your gut, destiny, life, karma, whatever.” Terugkijkend zie ik hoe ik – medio jaren ’90 van de vorige eeuw – nog half in een persoonlijke crisis – een ervaring kreeg die mij liet zien wat mijn ‘soul mission’ is. Die ben ik gaan volgen, zeker niet over een recht doelgericht pad, maar hobbelig, soms heen en weer slingerend en wel in vertrouwen. Dit proces wordt treffend verwoord in een mantra, gebruikt in Transformational Presence in Leadership and Coaching: “Stand tall, Be love, Shine your light, Listen and Respond.” Alle goeds en blijf gezond! Hartelijke groet, Margreet