Met The Work aan het werk

Elke maand heb ik een afspraak met een collega, waarbij we ieder inbrengen wat ons op dat moment bezig houdt. Soms gaat het om een belangrijke levensvraag, maar heel vaak is het een akkefietje. Je denkt bijvoorbeeld dat je te weinig tijd hebt voor een project of je stoort je aan een collega die zich niet aan een afspraak houdt. Geen wereldschokkende problemen, maar alledaagse akkefietjes. We onderzoeken binnen een uur tijd onze gedachten met een werkwijze die bekend is als The Work. Elke keer opnieuw vind ik het fascinerend om te ervaren welke enorme kracht gedachten hebben als je je ermee identificeert. Niet-onderzochte gedachten nemen je in de houdgreep: ze bepalen hoe je je voelt, hoe je energie is, hoe je je gedraagt.

Op het werk

In mijn werk als coach hoor ik hoe mensen op het werk sommige situaties ervaren. Hier een willekeurige selectie van ‘verhalen’ die illustreren hoe we op verschillende organisatieniveaus kunnen kijken en denken.

Professionals: “Ze willen gewoon van een aantal mensen af en nu hebben ze een stok om mee te slaan.” “Nou, ik laat het maar op me afkomen. Ik zie wel.” “ Weer een nieuwe manager. Echt zo’n hittepetit. Deze overleef ik ook wel.”

Projectmanagers: “Het is een en al politiek gedoe. Daar wil ik me niet mee inlaten. Dat voelt niet integer. Zo wil ik niet zijn.” “Ik moet meer omzet bij deze klant weghalen. Voel me onder druk staan. Ik weet niet of me dat gaat lukken.” “Misschien wil ik wel weg, maar ja, in deze tijd, moeilijk, moeilijk.”

Teammanagers: “Ze zijn in de weerstand. Ze willen niet veranderen.“ “Ze zitten er te lang, zijn te oud, ze zijn niet meer flexibel.” “Ik wil ze meekrijgen, heb van alles geprobeerd maar het lukt nog niet.”  “Hij moet het nu toch zelfstandig kunnen oplossen.” “Ik laat haar bewust zwemmen, dan krijg ik vanzelf te zien wat ze echt waard is.”

Wegwerken

Ieder van ons heeft manieren ontwikkeld om met minder aangename situaties om te gaan. Zo proberen we dingen te ontduiken of te negeren, we maken het minder belangrijk door te bagatelliseren of weg te redeneren. Ook populair is om de schuld op anderen te schuiven of om jezelf wat wijs te maken. In ieder geval is alles erop gericht om het vervelende gevoel van de onaangename situatie weg te werken. Hoe divers de reacties ook kunnen zijn, in wezen gaat het steeds om eenzelfde soort reactie: een reflex in de trant van Vechten, Vluchten, Vermijden.

Met The Work aan het werk

En wat nu als we reflex zouden vervangen door reflectie?  The Work biedt daarvoor een heldere en effectieve werkwijze. Je zet het akkefietje in het volle licht, je kijkt in detail wat er gebeurt als je je met bepaalde gedachten identificeert. Door dit te doen, doet zich een verschuiving voor in je manier van kijken. En wat gebeurt er dan? Een paar reacties na één sessie: “Verhelderend.” “Opgeruimd.” “Prima inzichten die heel bruikbaar zijn.” “Het heeft me zachter gemaakt.”

Wil je ook in een uur ervaren hoe je anders kunt omgaan met een akkefietje op je werk? Neem dan contact met mij op.

Als ik los laat, dan …

“Als ik los laat, dan verlies ik mijn ambitie, dan weet ik niet of het wel goed komt, dan geef ik het verkeerde voorbeeld, dan neem ik mijn verantwoordelijkheid niet, dan neemt niemand zijn verantwoordelijkheid meer.”

Deze bezorgdheid spraken enkele managers uit die onlangs deelnamen aan een door mij begeleide training. We waren aan het werk vanuit de ervaring dat je ‘iets’ wilt verbeteren of voor elkaar wilt krijgen wat tot nu toe niet is gelukt. Een taaie kwestie in een relatie, situatie, project of ander topic.

Als zoiets speelt, lijkt het erop alsof we maar twee werkelijkheden kennen.  Aan de ene kant het bekende gevoel van hard werken om het te ‘fixen’. Aan de andere kant een verlangen of soms ook een advies om het dan maar los te laten. Dat laatste voelt dan onbevredigend, zelfs passief.

Verbeteren

Als je een taaie kwestie probeert te veranderen of te verbeteren, is het onvermijdelijk dat dit veel energie kost en dat je blikveld zich vernauwt. Je kunt lichamelijke reacties signaleren, zoals spierspanning, een druk hoofd enzovoort. De energiestroom in je lichaam raakt geblokkeerd, er is een vorm van stress, je vermogen tot inzicht en creativiteit neemt dramatisch af.

Los laten

Vaak hoor ik mensen zeggen dat ze iets moeten accepteren of los laten. Dat klinkt soms inderdaad onbevredigend en passief. En het lukt ook niet echt. Van binnen blijft er iets knagen. Een gevoel van frustratie, ergernis, teleurstelling, machteloosheid of moedeloosheid.

Wat is acceptatie echt?

Accepteren is niet synoniem met passiviteit, berusting of overeenstemming. Accepteren is een wérkwoord met soms veel innerlijk werk. Acceptatie is synoniem met een heldere waarneming van wat is. Vanuit die helderheid ontvouwen zich de daden en handelingen die we te verrichten hebben om verder te komen. Accepteren is dus heel actief.

Andere werkelijkheid

Naast ‘verbeteren’ en ‘laat maar gaan’ is er een andere werkelijkheid. Daarin is er geen verzet tegen de realiteit en er is geen verplicht los laten. Wat is er dan wel? Het lichaam is in balans, in afstemming tussen hoofd, hart en buik. De geest is helder en rustig. De energie kan vrij stromen. Het eigen vermogen tot inzicht en creativiteit is moeiteloos toegankelijk. Even afstand nemen, voelen en reflecteren is een eerste stap in die andere werkelijkheid.

Als je vakantiegevoel is verdwenen

“Welke dag is het vandaag?”, vroeg Pooh. “Het is vandaag”, antwoordde Knorretje. “Oh, mijn favoriete dag”, zei Pooh.

In deze uitspraak van beer Winny-the-Pooh schuilt grote levenskunst  die makkelijk aan ons voorbijgaat. Zelfs  in situaties die vrij prettig kunnen zijn, zoals een vakantie.

Vakantiestress

Deze zomer is onder ruim 1.000 Nederlanders een onderzoek gehouden naar vakantiestress. Ja, onderzoekers verzinnen – ook als er geen echt werk is – altijd wel iets. Maar dat is een ander onderwerp.

Goed, het vakantie-onderzoek dus. Daaruit blijkt dat we in de stress schieten als het weer tegenvalt,  de camping of het hotel niet is wat we ons op basis van de plaatjes hadden voorgesteld, als we ons in onbekende gebieden en situaties begeven. Herkenbaar?

Altijd verder en anders

Voor mij wel. Deze zomer heb ik twee weken met volle rugzak door de Franse Alpen gelopen en bijna vier weken door het zuidwesten van de USA gereisd. Beide fantastische  tochten. Door mijn ervaringen diende zich onderweg een motto aan:  “Het is altijd verder en anders dan je denkt.”

De afgelopen weken reisde ik een paar keer  in de spits per trein door Nederland. Veel gesprekken die ik in een coupé of op een perron opving, leken  als onderwerp  te hebben: HET WEER of  HET WERK. Het waren geen opgewekte gesprekken. HET WEER was hopeloos, de herfst al begonnen, op HET WERK deden ze maar wat en aan je baas of collega’s had je ook weinig tot niets. Geen wonder dat je vakantiegevoel dan snel verdwijnt. Ook dat schijnt bevestigd te worden door een ander onderzoek.

Wat leren we van een beer en een hond?

We kunnen veel leren van een beer die in een paar woorden de essentie van levenskunst weergeeft. Of van een hond en een kat. Luister eens naar hun dagboeken:

The Dog and Cat Diary

Tijdens mijn reizen deze zomer heb ik op elk moment dat er iets tegenviel, hardop of alleen in mezelf gezegd: “Oh boy, my favourite.”  Ik heb me voorgenomen om deze gewoonte erin te houden. En wie kies jij te zijn als het even niet meevalt? Kat of hond?

 

 

Wat te doen aan werkstress, beroepsrisico nummer 1?

Deze week is bekend geworden dat minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) de komende vier jaar samen met werkgevers en werknemers werkstress verder bespreekbaar gaat maken en aanpakken. De Inspectie SZW gaat de komende jaren extra controleren op gezonde werktijden, werkdruk  en agressie op de werkvloer. Ook komt er een campagne ‘Check je werkstress’.

Asscher: “Het is vaak nog een taboe om over werkstress te praten, daar schamen werknemers zich voor. Maar de bekende uitspraak ‘van hard werken wordt niemand ziek’,  klopt in de praktijk niet. Met hard werken is niks mis, maar de randvoorwaarden om dit te kunnen doen moeten er wel zijn. Bijvoorbeeld dat je naast je werk ook de zorg op je kunt nemen voor een familielid of een vriend. En dat er op je werk geen sprake is van agressie, pesten en intimidatie. Ik wil dat het normaal wordt dat werkgevers en werknemers werkstress met elkaar bespreken en aanpakken.” Er komt een heel pakket aan maatregelen inclusief cao-afspraken.

Hoe gaan we om met elkaar?

Word ik blij van dit Haagse plan? Ten dele. Natuurlijk is het goed als er aandacht is voor werkstress, inderdaad beroepsrisico nummer 1. Alleen de Haagse spierballentaal waarin er nu over gesproken wordt, gaat voor mij voorbij aan een veel grotere waarheid. En die is dat we op heel grote schaal niet in staat zijn om op de werkvloer met elkaar op een vitaliserende manier om te gaan. Op sommige werkvloeren is er sprake van agressie, pesten en intimidatie. Maar  op vrijwel alle werkvloeren is er sprake van niet/slecht luisteren, het in stand houden van eigen aannames en (voor)oordelen, opereren vanuit  innerlijke beelden in plaats van feitelijke realiteiten.

Deze processen verstoren menige samenwerkingsrelatie op een zodanige manier dat  (langdurige) stress ontstaat met soms burn-out als gevolg. Kortom, onze innerlijke conditie waarmee we naar onze werkomgeving kijken en daarin optreden, kan een stevige opfrisbeurt gebruiken.

Bespreekbaar maken?

Deze week had ik een afspraak met een cliënt die stress ervaart in  de samenwerking met zijn baas. Er is absoluut geen sprake van agressie, pesten en intimidatie. En wel van een ongezonde, energievretende werkrelatie, althans voor mijn cliënt. Hij zat al meermalen  met de vraag om bepaalde zaken met zijn baas bespreekbaar te maken. Deze week zei hij dat hij afziet van ‘bespreekbaar maken’.  Zijn innerlijke conditie is inmiddels zodanig getransformeerd dat hij zijn eigen gedrag anders kan richten. Hierdoor zijn er positieve veranderingen in de werkrelatie met zijn baas. En die innerlijke transformatie gaat zeker nog door. Deze week zei hij: “Weet je, ik kan dit wel met mijn baas bespreken, maar hij zal het waarschijnlijk niet eens begrijpen. We zitten zo anders in elkaar.”

Zaken bespreekbaar maken, als we met elkaar onvoldoende de kunst en kunde van luisteren beheersen, zal weinig zin hebben. Zal zelfs meer kapot maken dan je lief is. Zaken regelen in cao’s leidt tot bureaucratiseren en protocolleren van wat zich individueel en specifiek afspeelt in de ‘intimiteit’ van de directe werkrelatie. Gaat niet werken.

Wat werkt wel?

Wat werkt wel? Mensen (leidinggevenden en medewerkers) tijdig begeleiden in de vorm van coaching, counseling of mentoring als zij moeite hebben met mensen en situaties op het werk.
Minister, werkgevers en werknemers, ga hiervoor geld vrij maken. Kost ook minder dan een nationale reclamecampagne.

 

Er moet iets veranderen

Velen zijn professioneel bezig om iets te veranderen. Vaak met hart en ziel. En dat is mooi, totdat de realiteit ons onaangenaam verrast: er wordt gesnoeid in het budget, er gaat een streep door het project, er wordt getornd aan kwaliteitscriteria enzovoort. Als je dan emotioneel reageert of stoer rationaliseert, is dat een signaal dat je uit balans bent en niet meer in je kracht. Kun je zon ineffectieve reactie voorkomen?

 

Dit gaat over verschillende ‘states of mind’. Een bekende ‘state of mind’in bedrijven is om je te identificeren met wat je doet. Sterker nog: het wordt aangemoedigd. Het wordt geweldig gevonden om ergens helemaal voor te gaan. Je bént je project of de gewenste verandering.

 

Een totaal andere ‘state of mind’is om het beste te geven wat je kunt én je er tegelijk van los te maken. Het werk is niet van jou, jij bent niet je werk en je werk is niet jou. In die state of mind ben je open en helder voor alles wat zich aandient.

 

De vraag is hoe kom je van de ene state of mind in de andere? De eerste stap is signaleren dat je je ergens in vastbijt, dat het wel heel erg belangrijk voor je is om iets te realiseren, van anderen gedaan te krijgen. Lichte of grote stress, weerstand en manipulatie zijn indicatoren hiervan.

Een andere stap is om jezelf en je team de volgende vraag te stellen: wat zijn nu goede redenen waarom ons idee/plan vooral niet moet worden gerealiseerd? Besteed aan de beantwoording van deze vraag serieus tijd en aandacht voordat je verder gaat met het realiseren van je plan. Helder, doelgericht én bereid om ieder moment bij te stellen of los te laten.

 

Hoe maak je de beweging van buiten naar binnen?

Soms zijn we zo druk met dingen buiten onszelf – voldoen aan verwachtingen van anderen, dingen voor elkaar krijgen, bezit verzamelen – dat we onszelf kwijt raken. Onrust, gejaagdheid en stress zijn daarvan het gevolg. Hoe keer je deze naar buiten gerichte beweging om naar binnen?

Een inspirerend ‘recept’ vind ik in een boek van Irvin D. Yalom, ‘Tegen de zon in kijken’. Yalom baseert zich op de filosoof Schopenhauer. Het enige wat telt, is wat je bént.

Rijkdom, bezit, aanzien noch reputatie maken je gelukkig. Materiële zaken zijn een illusie. Hoe meer we bezitten, des te meer we willen hebben. Of hoe banger we zijn om kwijt te raken wat we hebben. Als je in stress of angst leeft over bezit, heb jij geen bezittingen maar hebben de bezittingen jou.

Schopenhauer schrijft: “De helft van onze zorgen en angsten komt voort uit het feit dat we ons druk maken over wat anderen denken.” De drang een goede indruk te maken kan zo groot zijn dat je jezelf verlaat. Wat andere mensen denken is een hersenspinsel dat van het ene op het andere moment kan veranderen. Opvattingen hangen aan een zijden draad en maken ons tot slaaf van wat anderen denken of, van wat wij denken dat ze denken. Een stressvolle illusie om in te leven.

Het enige wat er werkelijk toe doet, is wat we zijn. Een zuiver geweten is volgens Schopenhauer van meer betekenis dan een goede reputatie. Het belangrijkste waar we naar zouden moeten streven is een gezonde geest in een gezond lichaam. Zo leven brengt je volgens hem een onuitputtelijk reservoir aan ideeën, onafhankelijkheid en een moreel hoogstaand leven. Gemoedsrust als bron van geluk ontleen je aan het besef dat het niet de dingen zijn die ons verontrusten, maar onze interpretatie van de dingen.

Waar zit jouw goudmijn?

“Er lopen maar weinig mensen rond die echt denken dat ze in de kloven van de maatschappij vallen en verdwijnen. In plaats daarvan duiken de hele dag duizenden gedachten op.” (Byron Katie)

Dat klopt in mijn ervaring helemaal. Zo had ik afgelopen week in mijn mailbox twee mailtjes (één zakelijk en één privé) waar ik bepaalde gedachten over kreeg die irritatie opleverden. Kleine akkefietjes, eigenlijk de moeite niet waard om aandacht aan te besteden en daarom ga je dan meestal weer gauw over tot de orde van de dag. En zo loop je, zo is mijn ervaring, een goudmijn mis. De goudmijn van jouw waarheid en jouw vrijheid.

Toen The Work of Byron Katie op mijn pad kwam, dacht ik dat je The Work pas ging doen als je er echt zelf niet meer uitkwam (mijn gedachte destijds ‘Je moet wel ver heen zijn om The Work te gaan doen’). Ik redde me altijd wel op de een of andere manier. Ik zou zeker niet in de kloven van de maatschappij vallen en verdwijnen.

En ik heb ontdekt dat juist in de kiertjes van een irritant mailtje, een vervelend telefoontje of iets anders ‘kleins’, de opening zit naar vrijheid, helderheid, verbinding en authenticiteit. The Work kun je natuurlijk toepassen op ‘grote’ dingen en in mijn ervaring zijn het ook de dagelijkse akkefietjes op het werk en in je persoonlijk leven die je bij jouw goudmijn brengen.

Waar zit jouw goudmijn, verstopt in jouw akkefietjes van de afgelopen dagen, week, maand of langer geleden?

Wil je weten hoe je daarmee The Work kunt doen, ga dan eens naar www.thework.com of neem contact met me op.

 

Met wie vergelijk jij je?

“Als ik mezelf vergelijk met anderen, is er altijd één die verliest en dat ben ik!” (Byron Katie)

Jezelf met anderen vergelijken is voor de meesten van ons zo’n automatisme dat het onbewust en als vanzelf gaat: hij is beter/minder dan …., zij zijn beter/minder dan …, ik ben beter/minder dan …. In de vergelijking kun je dus ook winnen. Of niet? Hoe werkt dat?

Ik heb me veel vergeleken met mensen die iets konden wat ik niet kon of die iets wisten wat ik niet wist. Dat werkte stimulerend om zelf aan het werk te gaan, me ergens in te verdiepen of te ontwikkelen. Dat is een bekend verschijnsel waar het om draait in (top)sport of andere competitieve omgevingen: beter worden!

Vergelijking en competitie kunnen je dus iets waardevols brengen.

En tegelijk neemt het iets weg. ‘Beter willen worden’ vanuit de vergelijking met anderen is een vernauwing in je manier van kijken en denken: je ziet alleen wat er niet is en je let bij anderen vooral op wat die wel hebben wat jij (nog) niet hebt:

een bepaald uiterlijk, een vaardigheid of talent, geld of succes, macht of invloed, relaties of spirituele ontwikkeling, en zo gaat dat eindeloos verder.

Het belangrijkste wat we dan missen, is zien wat er wél is en dat volledig waarderen. Zowel bij mezelf als bij anderen. Dat opent de weg naar een andere manier van kijken. Zo ontdek ik hoe ieder mens mij iets kan leren. Juist degene die ik om een of andere reden niet zo zag zitten.

Waarderen wat er wel is, bij mezelf en bij anderen, klinkt als een open deur. Je hoort dan vaak zeggen: “Je moet accepteren”. En dat is het niet voor mij. Het vraagt actieve inzet, soms hard werken om waarderend te leren kijken naar jezelf, naar wie je werkelijk bent én naar anderen. Dat is niet snel gerealiseerd. De weg naar eenvoud is een lange weg.

Waar zit in jouw leven of werk de vergelijking, de competitie met anderen? Wat levert jou dat op? En wat zie je daarbij over het hoofd, bij jezelf en bij anderen?

Hoe krijg ik invloed en neem ik verantwoordelijkheid?

Mijn werkplezier gaat eraan als ik me buiten mijn eigen invloed en verantwoordelijkheid bevind, feitelijk of alleen in gedachten. Als ik me – in gedachten – druk maak over wat er mis is met het beleid, de service, het werk van afdeling X, het management, etc., ervaar ik een vervelend gevoel. Mijn werkplezier komt terug als ik me richt op mijn eigen concrete invloed en daar 100% verantwoordelijkheid voor neem. Hoe werkt dat in de praktijk?

– Als je op je werk een vervelend gevoel ervaart, kijk dan eens in wiens ‘zaak’ (invloed en verantwoordelijkheid) je je op dat moment bevindt?

– Zit je in de ‘zaak’ van de beleidsmakers, servicedesk, de collega’s van afdeling X of het management? En dus niet in je eigen ‘zaak’?

– Op welk moment heb je je eigen ‘zaak’ verlaten?

– Hoe ziet jouw ‘zaak’ er op dit moment precies uit? Waarop heb jijzelf concreet invloed en waarvoor neem jij concreet verantwoordelijkheid?

– Kijk hoe je zo snel mogelijk kunt terugkeren naar jouw ‘zaak’. Wat is jouw concrete invloed op dit moment, hoe kun je die inzetten en waarvoor kun jij 100% verantwoordelijkheid nemen?

– Doe het!

– Totdat je – dankzij stress of een ander vervelend gevoel – merkt dat je je eigen invloed en verantwoordelijkheid weer verlaten hebt en bezig bent met die van anderen.

– Begin dan weer rustig opnieuw met deze vragen.

Het belang van menselijke betrekkingen

“Al 30 jaar gaat het depressiviteitscijfer in de Westerse samenlevingen alleen maar omhoog. Als me gevraagd zou worden waar we zouden moeten beginnen om die tendens om te gooien, zou ik antwoorden dat we het geweld in de dagelijkse intermenselijke betrekkingen zouden moeten aanpakken, zowel tussen echtparen, ouders en kinderen of buren als op de werkplek.”

Aldus de Franse psychiater dr. David Servan-Schreiber. In zijn inspirerend boek ‘Uw brein als medicijn’ geeft hij (klassiek opgeleid medicus) werkzame alternatieven voor traditionele psychotherapie en het gebruik van antidepressiva. Een van die alternatieven is scholing in ‘geweldloze emotionele communicatie’.

Er is niets slechter voor een onderneming en voor de mensen die er werken, dan geweld in de onderlinge verhoudingen. Denk daarbij niet aan fysieke agressie. Het gaat om dagelijkse akkefietjes, gedachten en uitspraken waarmee we onszelf en de ander geweld aandoen. Bijvoorbeeld: ‘ze pakken het niet goed aan en ik weet het beter’, ‘ze moeten naar me luisteren’, ‘ik werk onder mijn niveau’, ‘ik word niet gewaardeerd’, ‘mijn baas is een waardeloze leidinggevende’, enzovoort.

De meeste mensen reageren in dergelijke situaties passief agressief. Bijvoorbeeld: niet reageren op een mail, een afspraak niet nakomen, over iemand roddelen, iemand negeren in het bedrijfsrestaurant of je verongelijkt, mokkend terugtrekken.

Er zijn ook mensen die actief agressief reageren. Die voeren discussies, maken ruzie of gaan een conflict aan. Beide reactiestijlen van verborgen of openlijke agressie bieden nooit een echte oplossing.

 

De oplossing zit in ‘heldere’ communicatie. Je kunt het ook ‘geweldloze emotionele’ communicatie noemen. Die omvat onder meer dat je onderscheid leert maken tussen ‘mijn zaak’ en ‘jouw zaak’, dat je de ander respecteert, dat je je vermogen ontwikkelt om echt te luisteren naar de ander en diens behoeften, dat je je vaardigheden vergroot om je eigen behoeften en grenzen aan te geven.

Wat betreft moderne communicatiemiddelen zijn we tot alles in staat. En het lijkt er soms op of we het belang van menselijke betrekkingen bij het werk opnieuw moeten uitvinden en leren.

Wil je met je team leren om helder en geweldloos te communiceren? Neem contact met me op via mijn website.