De afgelopen dagen heb ik mezelf goed gevoed. Mijn voeding bestond uit het 5-daagse programma ‘Transformational Presence in Leadership & Coaching’ van Alan Seale. Gaandeweg raakte ik zo verwend dat ik onbewust steeds hogere verwachtingen koesterde over het volgende gerecht dat zou worden opgediend. Zo verscheen er een aantrekkelijke oefening, eerst een demo en daarna zelf aan de slag. Met een collega-deelnemer ging ik aan het werk, vol verwachting. En oei, wat viel het tegen. Wat was er aan de hand? Ik registreerde dat mijn verwachtingen inmiddels zo’n vlucht hadden genomen dat ik alleen nog BIJZONDERE ervaringen verwachtte.
Teleurstelling
We kennen allemaal de ervaring dat iets of iemand tegenvalt. Een vriend vertelt je dat je beslist ‘die’ film moet gaan zien. En daar zit je dan in het donker naar een langdradige film te kijken die je niet kan boeien. Je leuke nieuwe collega die veel enthousiasme bij je oproept, blijkt na enige tijd iemand met een naargeestig ochtendhumeur op maandag. Je teleurstelling heeft echter niets te maken met die film of met je collega. Wel alles met je eigen verwachting, met jouw verhouding tot de realiteit.
Ingehaald door de realiteit
Tegenvallende verwachtingen zijn een issue in alsmaar veranderende organisaties. Er worden doelen geformuleerd en vanzelfsprekend zitten die boordevol verwachtingen. Natuurlijk is het OK om een doel te hebben. Waar het mis gaat, is in onze verhouding tot dat doel: in onze gehechtheid eraan en in ons vasthouden eraan. Want wat is meestal de realiteit? Doel niet gehaald, bijstelling nodig, planning moet aangepast enzovoort. Ik denk dat deze ‘maakbare’, op ratio gebaseerde manier van kijken en denken uit de tijd is, ingehaald door de realiteit van voortdurende verandering.
Nieuwe competenties
Naast doelgerichtheid hebben we dus andere competenties nodig, zoals flexibiliteit en openheid om te zien wat er gebeurt om daarop te kunnen meebewegen. Daartoe ben je echter alleen in staat als je voldoende ruimte ervaart in jezelf. Hier ligt voor coaches mooi werk. En niet alleen met hun cliënten, maar ook met zichzelf. Een gedicht van Roberto Juarroz verwoordt heel treffend waarover het gaat:
Het ene zoeken
is altijd het andere vinden.
Dus om iets te vinden,
moet je iets zoeken dat het niet is.
De vogels zoeken om de roos te vinden,
de liefde zoeken om ballingschap te vinden,
het niets zoeken om een mens te ontdekken,
naar achteren gaan om vooruit te komen.
De clou van de weg ligt
niet zozeer in zijn splitsingen,
zijn verdachte begin
of zijn twijfelachtige einde,
maar in de bijtende humor
van zijn tweerichtingsverkeer.
Men komt altijd aan,
maar altijd elders.
Alles gaat voorbij.
Maar de andere kant op.