Is er dood na het leven? (4)
Inmiddels ligt het dikke themanummer van InZicht over ‘leven en dood’ voor me. Mooie, interessante verhalen en tegelijk word ik me heel erg bewust van het feit dat ik niet weet, niet kán weten hoe ik straks reageer als de dood zich concreet aandient. Veel wijze mensen zijn ons voorgegaan met de boodschap dat een mens zich dient voor te bereiden op de dood (‘memento mori’). De vraag is wel hoe doe je dat dan?
Kan ik me voorbereiden op de dood en hoe dan? Kijkend naar reclame en media om ons heen, lijkt het antwoord in onze samenleving zich vooral te richten op vasthouden van jeugdigheid, gezondheid, succes, comfort en materiële zaken. Kortom, op zaken buiten onszelf, een levensillusie.
Kan ik me voorbereiden op de dood en hoe dan? Dat is een vraag die ieder mens voor zichzelf te beantwoorden heeft. Misschien kunnen de volgende vragen daarbij helpen:
- besteed ik mijn tijd aan de voor mij juiste dingen?
- verkeer ik met de voor mij juiste mensen?
- leef ik vanuit de voor mij juiste waarden?
De paradox is dat we het moeilijk vinden om onze antwoorden op deze vragen te vinden, als we in de levensillusie leven. Zodra de dood zich echter reëel aandient, is alles ineens helder en eerlijk. En is het ook niet moeilijk om antwoorden te vinden. Dat kan iedereen je vertellen die is geconfronteerd met een levensbedreigende ziekte. Ineens weten mensen dan wat wel en wat niet belangrijk voor hen is.
Er zijn gelukkig ook andere manieren dan een levensbedreigende ziekte om antwoorden voor jezelf te vinden. Een paar suggesties:
- neem regelmatig bewust afstand van de mensenwereld met de levensillusie over te bereiken doelstellingen, carrièrestappen en dergelijke.
- ga regelmatig alleen of in stilte de natuur in.
- leef elke dag alsof het je eerste dag is: onbevangen en open voor wat zich aandient.
- ervaar niet elk probleem als iets dat direct opgelost moet worden.
- ervaar niet elk negatief gevoel als iets wat zo snel mogelijk weggewerkt moet worden.
- blijf met aandacht bij alles wat zich aandient.
