Mentaal en emotioneel fit in onzekere tijden (2)

We zijn allemaal bezig ons aan te passen aan een ongewone werkelijkheid. En niettegenstaande positieve verhalen over nieuwe mogelijkheden en kansen, het valt soms niet mee…

Verschillende reacties

Ieder mens (ook binnen je eigen kring) reageert momenteel anders. In stress schieten we onze eigen ‘snelweg’ op, aangelegd vanuit oude persoonlijke patronen. Het is de kunst om deze te (h)erkennen, er bij stil te staan, je af te vragen wat deze reactie betekent voor je welbevinden. Ik ging afgelopen weken keihard aan het werk. Mijn overlevingsstrategie, totdat ik voelde: als ik zo doorga, ben ik straks zonder coronavirus al gevloerd.

In de eerste golf van reacties zag je ontkenning (“het valt wel mee, het is vooral een mediahype”), rationalisering (“een gewone griep maakt meer slachtoffers”), beschuldigingen (“het komt door XYZ”), relativering (“mijn ziekte X was erger dan dit”), moralisering (“de dood hoort bij het leven”), positivisme (“de lente is begonnen”), twijfel (“hoe lang gaat dit duren”), humor (plaatjes, liedjes, filmpjes), afleidingen (spelletjes, raadsels), een zoektocht naar schoonheid (allerlei kunstuitingen) en ga zo maar door.

Wat al die verschillende reacties met elkaar gemeen hebben, is dat ze onzekerheid en angst proberen te bezweren. In de kern gaat het om reflexen als vechten/verdedigen, vluchten/vermijden, verstijven/verkrampen.

Als je je eigen onderliggende thema’s herkent waaruit je reactie voortkomt, kan deze crisis je meer leren over jezelf en tot transformatie leiden. Bruikbare tips hoe om te gaan met verschillende reflexen in tijden van thuis werken vind je hier.

 

Het leven en andere gevaarlijke situaties

“Van al het bestaande hebben wij sommige dingen in onze macht. Andere niet.”

Dit zijn de eerste woorden uit het Handboekje van Epictetus (2e – 1e eeuw voor Christus). Hij noemt vervolgens een aantal dingen die niet in onze macht liggen. We hebben geen controle over ons bezit, onze reputatie, baan, ouders, vrienden, collega’s, bazen, het weer, de economie, het verleden, de toekomst. En ook niet over ons lichaam en zelfs niet over onze gedachten.

Het lijkt erop dat we door deze extreme omstandigheden de controle verliezen. Maar is het niet realistischer te erkennen dat we nooit controle hebben en alleen maar een idee van controle, een illusie? Hooguit hebben we een klein beetje invloed en vaak ook dat niet. Natuurlijk kun je je gezondheid positief beïnvloeden door gezond te eten, te bewegen en voldoende ontspanning en rust te nemen. Maar uiteindelijk is ons lichaam kwetsbaar, broos en zal het ondanks alle goede zorgen sterven.

 

Herhalen, medicijn tegen vergeetachtigheid

Het goede nieuws is dat je kunt werken aan mentale en emotionele fitheid. In de vorige aflevering reikte ik daarvoor een aantal principes en tips aan. Er kwamen veel reacties op. “Niet nieuw, eigenlijk weet ik dit wel, wel goed om mezelf eraan te herinneren”, zo luidden de reacties. Wij mensen zijn ‘vergeetachtige dieren’ en ook dat vergeten we weer snel. Daarom is herhaling, dagelijkse oefening nodig. Lees daarom nog eens (en nog eens) de vorige aflevering. Zet een of meer principes en tips om in een dagelijkse praktijk voor jezelf. Inzichten zijn mooi en blijven theoretisch als er geen handelen uit voortkomt.

In de volgende aflevering meer principes en tips!

Mentaal en emotioneel fit in onzekere tijden (1) 23 maart 2020

Mentaal en emotioneel fit in onzekere tijden (3) 1 april 2020

Mentaal en emotioneel fit in onzekere tijden (4) 9 april 2020

Mentaal en emotioneel fit in onzekere tijden (5) 22 april 2020

Veiligheid en effectiviteit van coaching via Zoom

Aanbod gratis sessie via Zoom

Mentaal en emotioneel fit in onzekere tijden (1)

Het RIVM vertelt dagelijks hoe we onszelf en anderen zo goed mogelijk fysiek kunnen beschermen. Deze blog gaat over een ander essentieel aspect van onze gezondheid: hoe houden we ons in deze onzekere tijden mentaal en emotioneel fit? Wie aanpassend vermogen en veerkracht ontwikkelt, komt relatief goed door een crisis. Hoe doe je dat, nu de realiteit zo totaal anders is dan we gewend zijn?

In deze blog een aantal principes en oefeningen waarmee je een ander wijd verbreid virus te lijf kunt gaan: het gedachtenvirus. En een aantal praktische tips om fit te blijven.

Het gedachtenvirus

Gedachten zijn het virus dat emoties aansteekt waardoor je mentale fitheid wordt ondermijnd. In deze onzekere tijden waarin we al heel veel ‘moeten’,  ga ik je niet vertellen dat je ook nog iets ‘moet’ met je gedachten. Dat werkt niet. Over je gedachten heb je net zo weinig controle als over een virus. Ze komen, blijven een tijd(je) hangen, dan verdwijnen ze om later gewoon weer op te duiken. De komende tijd zal ik hierover blogs met tips schrijven. Maar nu eerst twee belangrijke principes.

Principe 1: de drie zaken

Er zijn op de wereld slechts drie verschillende zaken: de zaak van het grotere geheel (zo je wilt God, het leven, de natuur, het Corona-virus, de samenleving, het RIVM, het kabinet etc.), de zaak van de ander (de zondagse strandwandelaar,  je partner, je collega etc.) en jouw zaak. Zodra je met je gedachten in een zaak zit die niet van jou is, voel je je vervelend. Bijvoorbeeld machteloos, verdrietig, geïrriteerd, boos, bang enzovoort.

Oefening

Als je je vervelend voelt:

  • stel je aan jezelf de vraag: “In wiens zaak zit ik nu?” De kans is groot dat je met je gedachten in de zaak van het grotere geheel zit of in de zaak van een ander.
  • breng jezelf vervolgens terug naar jouw zaak: wat is op dit moment jouw zaak? Wat ligt binnen jouw cirkel van invloed? Wat heb je hierin te doen of juist te laten?

Principe 2: de drie tijden

Er zijn op de wereld slechts drie verschillende tijden: het verleden, het heden en de toekomst. Zodra je met je gedachten in het verleden of in de toekomst zit, voel je je vervelend. Dan ontstaan er verhalen of is er gepieker. “Op maandagavond ging ik altijd lekker sporten, wat jammer dat dit nu niet kan”, “In april gaat onze reis niet door terwijl ik zo aan vakantie toe was” of “Voor de zomer moet dit afgelopen zijn anders ….”, “Hoe moet het met ….?” enzovoort. Zodra je met je gedachten in het verleden of de toekomst zit, voel je je vervelend. Bijvoorbeeld teleurgesteld, gefrustreerd, bang, gestresseerd enzovoort.

Oefening

Als je je vervelend voelt:

  • stel je aan jezelf de vraag: “In welke tijd zit ik nu?” De kans is groot dat je met je gedachten in het verleden of in de toekomst zit.
  • breng jezelf vervolgens terug naar het huidige moment. Ben je op dit moment OK?  Als je alleen naar het huidige moment kijkt, is dat vermoedelijk vriendelijker dan je gedachten.

Praktische tips

Tot slot enkele praktische tips om mentale fitheid te ontwikkelen.

  • Breng (vaste) structuur aan in je dag.
  • Breng je nieuwsconsumptie terug tot 2 vaste momenten per dag (of nog minder).
  • Zorg voor fysieke beweging.
  • Maak elke dag verbinding met anderen op een toegestane manier.
  • Wees behulpzaam voor anderen op een manier die bij jou past.
  • Als je eraan moet wennen om met elkaar lang onder 1 dak binnen te blijven, organiseer dan elke dag ruimte (fysieke plek, tijd) voor jezelf. Geef ruimte aan de ander(en) om dat ook te doen.
  • Wees je bewust van je reflex onder stress: vechten/verdedigen, vluchten/vermijden, verstijven/verkrampen of (overmatig) verstandelijk redeneren. Deze reflex zegt niets over de huidige situatie, maar alles over jou.

Mentaal en emotioneel fit in onzekere tijden (2) 30 maart 2020

Mentaal en emotioneel fit in onzekere tijden (3) 1 april 2020

Mentaal en emotioneel fit in onzekere tijden (4) 9 april 2020

Mentaal en emotioneel fit in onzekere tijden (5) 22 april 2020

Veiligheid en effectiviteit van coaching via Zoom

Aanbod gratis sessie via Zoom

 

Aanbod gratis sessie via Zoom

Met ingang van 16 maart 2020 heb ik al mijn face-to-face afspraken (individueel en intervisiegroepen) vervangen door online coaching via Zoom met beeld en geluid. Te midden van Skype, Facetime en dergelijke is Zoom (betaalde versie) de enige tool die voldoet in termen van AVG (privacy). Deze werkwijze blijft van kracht zolang deze aansluit bij de richtlijnen van het RIVM en het kabinet.

We zijn met elkaar in vervelende en bijzondere omstandigheden terecht gekomen. Op de een of andere manier zullen we daarmee moeten omgaan. Mijn motto in coaching en in mijn leven is al heel lang ‘hoe verhoud ik me tot een imperfecte realiteit?’ Op dit thema worden we nu allemaal volop uitgedaagd en getest…

Misschien ervaar je stress in deze situatie. Mocht je hier echt last van hebben, neem dan gerust contact op. Dan wil ik je graag van dienst zijn met een werkwijze die heet Inquiry Based Stress Reduction. Ik bied je dan een gratis sessie via Zoom en je ontvangt van mij een aantal tools waarmee je de stress kunt reduceren. Je kunt hier contact met mij opnemen.

Voor nu wens ik ons allen een flinke dosis positieve energie, moed en vooral gezondheid.